Ô nhiễm không khí làm thay đổi cấu trúc não bộ của thai nhi
Chúng ta vẫn thường nhắc đến ô nhiễm không khí như một “sát thủ thầm lặng” ảnh hưởng đến sức khỏe hô hấp và tim mạch của con người. Nhưng mới đây, một nghiên cứu đáng chú ý từ Viện Sức khỏe Toàn cầu Barcelona (ISGlobal), phối hợp cùng BCNatal và bệnh viện Sant Pau, đã hé lộ một sự thật gây sốc: phơi nhiễm với ô nhiễm không khí trong thời kỳ mang thai có thể làm thay đổi cấu trúc não bộ của thai nhi.
Cảnh báo: ô nhiễm không khí làm thay đổi cấu trúc não bộ của thai nhi. (Ảnh: Anastasiia Chepinska/ Unsplash)
Nghiên cứu được đăng trên tạp chí The Lancet Planetary Health đã tiến hành phân tích trên 754 cặp mẹ-con sinh sống tại khu đô thị Barcelona. Các nhà khoa học đã sử dụng công nghệ siêu âm thần kinh bào thai (fetal neurosonography) trong giai đoạn tam cá nguyệt thứ ba của thai kỳ, nhằm khảo sát sự phát triển cấu trúc não bộ của thai nhi. Đồng thời, nhóm nghiên cứu cũng tính toán lượng phơi nhiễm ô nhiễm của người mẹ dựa trên vị trí sinh sống, nơi làm việc, quãng đường di chuyển và mức độ hiện diện của các chất ô nhiễm phổ biến như bụi mịn PM2.5, nitơ dioxit (NO₂) và carbon đen.
Kết quả cho thấy, những thai nhi tiếp xúc với mức ô nhiễm cao hơn (đặc biệt là trong giai đoạn giữa và cuối thai kỳ) có một số thay đổi nhỏ trong cấu trúc não bộ. Cụ thể, các chuyên gia ghi nhận sự gia tăng thể tích các khoang chứa dịch não tủy như động não bên (lateral ventricles) và cisterna magna (một không gian nằm ở phía sau của hành tủy và kéo dài đến bề mặt của tiểu não), rộng hơn ở tiểu não và đồng thời giảm độ sâu của các rãnh não – một chỉ số quan trọng cho thấy sự phát triển não bộ theo thời gian.
Nhưng điều đáng lưu ý ở đây là dù những thay đổi này được xem là vẫn nằm trong “giới hạn bình thường” đối với từng cá nhân, nhưng ở cấp độ dân số, đây lại là những tín hiệu đáng báo động. Bởi sự phát triển não bộ trong bào thai là nền móng cho toàn bộ chức năng nhận thức, vận động và hành vi sau này. Chỉ cần những thay đổi nhỏ xảy ra trong giai đoạn “vàng” này cũng có thể kéo theo hệ lụy lâu dài cho sức khỏe thần kinh và khả năng học tập của trẻ em trong tương lai.
Đây không chỉ là một phát hiện mang tính y khoa mà nó còn là lời cảnh báo rõ ràng về tác động sâu sắc của ô nhiễm không khí đến thế hệ tương lai. Điều này làm nổi bật sự cần thiết của các chính sách kiểm soát chất lượng không khí, đặc biệt tại các khu đô thị lớn – nơi mà người dân, đặc biệt là phụ nữ mang thai, phải tiếp xúc thường xuyên với ô nhiễm từ các hoạt động như: giao thông, xây dựng, công nghiệp,…
Do đó, hãy thay đổi lối sống hàng ngày và ủng hộ các hoạt động, chính sách cải thiện chất lượng không khí để bảo vệ sự phát triển lành mạnh của thế hệ tương lai.
Nguồn thông tin: News Medical Life Sciences
