TÊ TÊ VÀ QUAN ĐIỂM NGƯỜI HÀNH NGHỀ Y HỌC CỔ TRUYỀN

Mặc dù các quy định quốc tế đã được áp dụng đối với việc buôn bán loài tê tê, bao gồm Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật và thực vật hoang dã có nguy cơ tuyệt chủng (CITES) và luật pháp trong nước được áp dụng ở nhiều quốc gia, nhưng nhu cầu tiêu thụ các bộ phận và sản phẩm từ tê tê vẫn còn tồn tại.

Việt Nam được xem như là một trong các quốc gia vẫn còn tình trạng buôn bán tê tê, bất chấp lệnh cấm buôn bán và tiêu thụ. Phần lớn nhu cầu tiêu thụ sản phẩm từ tê tê xuất phát từ niềm tin rằng vảy tê tê có đặc tính chữa bệnh, khiến chúng trở thành một trong các thành phần chính trong đơn thuốc Y học cổ truyền. Việc khai thác tê tê hiện đang đe dọa sự tồn vong của cả tám loài tê tê.

Việc tiêu thụ không bền vững của con người đã và đang dẫn đến sự tuyệt chủng của các loài động vật hoang dã, trong đó tê tê, loài động vật có vú có vảy duy nhất trên thế giới, đang cần được khẩn cấp bảo vệ. Tê tê được biết đến là loài thú ăn kiến có vảy, tê tê là loài động vật sống những nơi kín đáo, đơn độc và hoạt động về đêm, chúng có khả năng cuộn tròn cơ thể để bảo vệ bản thân khỏi các kẻ săn mồi tự nhiên. Tuy vậy, tê tê được xem là loài động vật có vú bị buôn bán nhiều nhất trên thế giới và chiếm tỷ lệ lớn trong hoạt động buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp.

Hầu hết các nghiên cứu và các dự án bảo tồn nhằm giải quyết vấn đề này cho đến nay đều tập trung vào nhu cầu của người tiêu dùng đối với các sản phẩm tê tê làm thuốc. Tuy nhiên, những người hành nghề Y học cổ truyền là những người đóng vai trò chủ chốt trong việc kê đơn và sử dụng các sản phẩm này – họ là những người ra quyết định và có ảnh hưởng chính khi xác định các phương pháp điều trị phù hợp và chứng minh hiệu quả của một số phương thuốc.

Y học cổ truyền đã và sẽ luôn là một phần quan trọng trong lịch sử và văn hóa y học Việt Nam. Tuy nhiên, việc sử dụng hợp pháp và bất hợp pháp các sản phẩm từ động vật hoang dã đã trở thành nguyên nhân chính gây ra nguy cơ tuyệt chủng cho nhiều loài hoang dã, trong đó có tê tê. Cuộc khủng hoảng săn trộm tê tê vẫn đang tiếp diễn, nhận thức về tính hiệu quả của các sản phẩm từ tê tê của những người hành nghề Y học cổ truyền cũng như người tiêu dùng như lời cảnh tỉnh về sự cần thiết phải hành động để bảo vệ loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng này.

Phần lớn những người hành nghề Y học cổ truyền được khảo sát đều nhận thức rằng việc sử dụng kê đơn là bất hợp pháp, họ cho rằng điều này và tình trạng nguy cấp của tê tê là các lý do chính dẫn đến việc họ không kê đơn các sản phẩm từ tê tê nữa. Đây là những dấu hiệu cho thấy sự ủng hộ và quan tâm đến các phương pháp điều trị có các thành phần thay thế sản phẩm từ tê tê, từ đó vạch ra một hướng đi mới trong tương lai cho ngành Y học cổ truyền Việt Nam và tê tê trong tự nhiên.

Mời bạn đọc xem thêm về báo cáo Loài tê tê và quan điểm của người hành nghề Y học cổ truyền dưới đây.