Bangladesh đối mặt khủng hoảng ô nhiễm nguồn nước

Bangladesh đang phải đối mặt với một trong những cuộc khủng hoảng ô nhiễm nguồn nước nghiêm trọng nhất thế giới – ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sức khỏe cộng đồng và sự phát triển bền vững của quốc gia này. Theo đó, với mật độ dân số cao, quá trình đô thị hóa nhanh chóng và hệ thống hạ tầng môi trường còn nhiều hạn chế, các nguồn nước mặt và nước ngầm tại Bangladesh đang chịu áp lực ô nhiễm ngày càng gia tăng.

Một trong những nguyên nhân chính gây ô nhiễm nước tại Bangladesh chính là đến từ hoạt động xả thải công nghiệp không được xử lý đầy đủ, đặc biệt là từ ngành dệt may và thuộc da – đây là hai ngành đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế nước này. Tại các khu vực đô thị lớn như Dhaka, hàng nghìn nhà máy đã và đang thải trực tiếp nước thải chứa hóa chất độc hại, kim loại nặng và thuốc nhuộm ra các con sông lớn như Buriganga, Turag và Shitalakshya. Điều này khiến nhiều dòng sông trở nên ô nhiễm nghiêm trọng, không còn khả năng phục vụ cho sinh hoạt, nông nghiệp hay hệ sinh thái thủy sinh.

Nước thải công nghiệp chảy vào sông Buriganga khi những người lái thuyền chờ hành khách ở Keraniganj, ngoại ô Dhaka. (Ảnh: Munir Uz Zaman/AFP)

Bên cạnh ô nhiễm công nghiệp, nước thải sinh hoạt và rác thải đô thị cũng là yếu tố góp phần làm suy giảm chất lượng nguồn nước. Tại nhiều khu dân cư, hệ thống xử lý nước thải chưa được đầu tư đầy đủ, dẫn đến việc chất thải sinh hoạt xả trực tiếp ra sông, kênh rạch. Hệ quả là môi trường nước trở thành nguồn lây lan của nhiều loại bệnh truyền nhiễm liên quan đến nước như tiêu chảy, tả, thương hàn và các bệnh ngoài da. Và đáng buồn thay, trẻ em lại là nhóm đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.

Một vấn đề đặc biệt nghiêm trọng khác cũng được nhấn mạnh là ô nhiễm asen trong nước ngầm. Hàng triệu người dân Bangladesh sử dụng nước từ giếng khoan bị nhiễm asen trong thời gian dài, dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như ung thư da, tổn thương gan, tim mạch và nhiều bệnh mãn tính khác. Đây được xem là một trong những cuộc khủng hoảng ô nhiễm asen lớn nhất từng được ghi nhận trên toàn cầu, với hậu quả kéo dài và khó khắc phục.

Ô nhiễm nguồn nước không chỉ gây tổn hại đến sức khỏe con người mà còn đe dọa hệ sinh thái và sinh kế của người dân. Các dòng sông bị ô nhiễm nặng làm suy giảm đa dạng sinh học, gây chết cá và ảnh hưởng trực tiếp đến những cộng đồng phụ thuộc vào đánh bắt cá, nuôi trồng thủy sản và nông nghiệp ven sông. Khi nguồn nước bị hủy hoại, khả năng tự phục hồi của hệ sinh thái cũng suy giảm, kéo theo những tác động lâu dài đến môi trường tự nhiên.

Chính phủ Bangladesh cũng đã có những nỗ lực nhằm cải thiện tình trạng ô nhiễm nước, bao gồm việc ban hành các quy định kiểm soát xả thải, đầu tư vào hệ thống xử lý nước và hợp tác với các tổ chức quốc tế để nâng cao khả năng tiếp cận nước sạch. Tuy nhiên, những giải pháp này vẫn chưa đủ quy mô và hiệu quả để theo kịp tốc độ ô nhiễm và nhu cầu ngày càng tăng của dân số.

Đây là lời cảnh báo rõ ràng về mỗi liên hệ chặt chẽ giữa việc bảo vệ môi trường, sức khỏe cộng động và phát triển bền vững. Do đó, chúng ta cần thay đổi thói quen và lối sống để góp phần vào tương lai xanh bền vững hơn. Những hành động nhỏ như: sử dụng nước tiết kiệm hơn, hạn chế xả rác và hóa chất ra môi trường, lựa chọn sản phẩm thân thiện với môi trường,… cũng góp phần tạo ra những thay đổi tích cực với môi trường đấy!

Nguồn: The Borgen Project