Thời tiết cực đoan đang vượt quá khả năng thích ứng của con người
Biến đổi khí hậu không còn là một rủi ro trong tương lai mà đã trở thành thực tế hiện hữu với những tác động ngày càng rõ rệt lên con người và xã hội. Báo cáo đánh giá thường niên năm 2025 của mạng lưới World Weather Attribution (WWA) cho thấy tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan do biến đổi khí hậu đang tiến sát, thậm chí vượt qua giới hạn thích ứng của nhiều quốc gia và cộng đồng trên toàn cầu.
Theo WWA, trong năm 2025, hàng triệu người đã chịu ảnh hưởng trực tiếp từ các hiện tượng như nắng nóng kéo dài, sóng nhiệt cực đoan và các dạng thời tiết khắc nghiệt khác. Những tác động này không phân bổ đồng đều, mà tập trung nhiều hơn vào các nhóm dân cư dễ bị tổn thương, bao gồm: nhóm người nghèo, người già, lao động ngoài trời và các khu vực có hạ tầng yếu kém.
Báo cáo cho biết nhiệt độ trung bình toàn cầu đã tăng khoảng 0,3°C kể từ khi Thỏa thuận Paris được thông qua. Dù mức tăng này có vẻ nhỏ, các nhà khoa học cảnh báo rằng hệ quả của nó là rất lớn: trung bình toàn cầu đang phải chịu thêm khoảng 11 ngày nắng nóng cực đoan mỗi năm! Các đợt sóng nhiệt trong năm 2025 được ghi nhận là mạnh hơn đáng kể so với cách đây 10 năm, cho thấy xu hướng gia tăng rõ rệt của các hiện tượng khí hậu nguy hiểm.
Các nhà nghiên cứu của WWA nhấn mạnh rằng trong năm qua, nhiều nhóm đối tượng đã bị đẩy đến sát giới hạn mà con người có thể thích ứng. Khi nhiệt độ tăng cao kéo dài, các biện pháp ứng phó truyền thống như điều chỉnh sinh hoạt, cải thiện hạ tầng hay cảnh báo sớm dần trở nên không đủ để bảo vệ sức khỏe và sinh kế của người dân.
Thời tiết cực đoan đang vượt quá khả năng thích ứng của con người – Ảnh minh họa. (Ảnh: Patrick Perkins/Unsplash)
Ông Ruben del Campo, người phát ngôn của Cơ quan Khí tượng Quốc gia Tây Ban Nha (AEMET), nhận định báo cáo này là một lời cảnh tỉnh mới từ cộng đồng khoa học. Ông cho biết tại Tây Ban Nha, các đợt nắng nóng đang kéo dài thêm gần 3 ngày mỗi thập kỷ, phản ánh xu hướng toàn cầu mà WWA đã xác định.
Một điểm quan trọng được nhấn mạnh trong báo cáo là mỗi phần nhỏ của độ C đều có ý nghĩa. Bà Froila M. Palmeiro, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu Địa Trung Hải – châu Âu, cho biết việc tránh được dù chỉ một phần nhỏ của sự nóng lên toàn cầu cũng giúp giảm đáng kể số ngày nắng nóng cực đoan, từ đó hạn chế tổn thất về sức khỏe, kinh tế và môi trường.
Báo cáo của WWA cũng chỉ ra rằng bất bình đẳng đang làm trầm trọng thêm tác động của biến đổi khí hậu, đặc biệt tại các quốc gia thuộc Nam bán cầu. Việc thiếu dữ liệu khí hậu, năng lực dự báo hạn chế và cơ sở hạ tầng yếu khiến nhiều khu vực khó xây dựng các kế hoạch thích ứng hiệu quả. Theo bà Anna Cabre, nhà khoa học khí hậu thuộc Đại học Pennsylvania, nhóm người có thu nhập thấp đang phải đối mặt với rủi ro khí hậu nghiêm trọng hơn, trong khi lại có ít nguồn lực nhất để ứng phó.
Các nhà khoa học đồng thuận rằng, trong bối cảnh hiện nay, giảm mạnh phát thải nhiên liệu hóa thạch vẫn là ưu tiên chính sách quan trọng nhất để ngăn chặn các rủi ro khí hậu tiếp tục leo thang. Đồng thời, thế giới cần đầu tư nhiều hơn cho các giải pháp thích ứng công bằng, nhằm bảo vệ những cộng đồng đang ở tuyến đầu của biến đổi khí hậu.
Báo cáo WWA năm 2025 nhấn mạnh một thông điệp rõ ràng: khả năng thích ứng của con người không phải là vô hạn! Mỗi quyết định về năng lượng, phát thải và phát triển hôm nay sẽ quyết định mức độ an toàn của xã hội trong những thập kỷ tới. Hành động sớm và quyết liệt không còn là sự lựa chọn của chúng ta nữa mà giờ đây đã trở thành điều kiện bắt buộc để giảm thiểu những tổn thất không thể đảo ngược do biến đổi khí hậu gây ra.
Nguồn thông tin: Turkiyetoday
